Masterclass Eco- en circulair design

Op 5 december kondigde de Europese Commissie aan dat ze blij is met het voorlopige akkoord over duurzamere, repareerbare en circulaire producten. Zodra deze wetgeving is gepubliceerd, zal deze voortbouwen op de Ecodesign richtlijn, zodat nieuwe eisen voor ecologisch ontwerp ook van toepassing zullen zijn op textielproducten. Dit betekent dat textielproducten, en waarschijnlijk ook kunststofproducten, moeten voldoen aan eisen voor:

• duurzaamheid, herbruikbaarheid, upgradebaarheid en herstelbaarheid van een product
• het beperken of verbieden van de aanwezigheid van chemische stoffen die hergebruik en/of het recycleren van materialen verhinderen
• energie- en hulpbronnen efficiëntie
• gebruik van gerecycleerd materiaal
• vermindering van de koolstof- en milieuvoetafdruk
• beschikbare productinformatie, met name een digitaal productpaspoort.

We willen u met deze masterclass voorbereiden op de toekomst en waardevolle kennis aanbieden over eco- en circulair ontwerpen. Ons doel is om u praktische handvatten te geven om eco- en circulaire ontwerpprincipes naadloos te integreren. Daarnaast zullen we verschillende voorbeelden laten zien van implementeerbare items. We zijn ervan overtuigd dat ons zorgvuldig samengestelde programma u inspireert en begeleidt naar een succesvolle transitie. We kijken uit naar uw deelname en verwelkomen u met genoegen.

De rol van ecodesign in de circulaire economie
De ecodesign aanpak is een sleutel tot succes in het implementeren van de principes van de circulaire economie.

Karine Van Doorsselaer, Universiteit Antwerpen
Dr. Ing. Karine Van Doorsselaer, Hoofdocente Ecodesign en Materialenleer, Departement Productontwikkeling Universiteit Antwerpen

Met meer creativiteit richting circulariteit
We zullen een hoop nieuwe en creatieve oplossingen nodig hebben om naar een circulair systeem te evolueren. 
Tijdens deze sessie overlopen we verschillende tips en creativiteitstechnieken waarmee je morgen zelf aan de slag kan gaan. 

Jonas Burm, Made
Met een achtergrond in productontwikkeling een passie voor duurzaamheid en circulariteit leidt Jonas tal van innovatieve projecten binnen Made, een design- en innovatiestudio. Dat circulariteit hoog op de agenda staat onderstrepen we door onze rol als medeoprichter van de Green Deal Huren en Delen én van het Reuse in Style project samen met de Universiteit van Antwerpen waarbij we op zoek gaan naar manieren om de levensduur van textiel te verlengen. Made begeleidt daarbij de verschillende experimenten, nieuwe businessmodellen en verbeterde producten en diensten.

Gebruik van niet-klassieke materialen voor textiel en kunststoffen
Overal duiken alternatieve grondstoffen op voor het maken van producten. Maar hoe betrouwbaar zijn deze alternatieven? En welke zijn effectief ecologisch verantwoord? Sander fileert enkele recente grondstofinnovaties en zoekt naar de mogelijkheden die in de toekomst van goudwaarde zullen zijn.

Sander De Vrieze - Centexbel

Design for disassembly: een strategie voor een circulaire economie
In deze presentatie wordt dieper ingegaan op het concept van ‘design for disassembly’. Door het implementeren van deze strategie kunnen verschillende componenten van een textiel of kunststofproduct van mekaar gescheiden worden vóór het recyclageproces. Op deze manier ontstaan monostromen van materialen die makkelijker en efficiënter te recycleren zijn. Er zal een overzicht gegeven worden van bestaande technologieën en lopend onderzoek rond dit topic.

Stijn Van Vrekhem - Centexbel
 

Naar een circulaire beddingsector: het belang van Eco en Circulair Design bij matrassen
Sinds januari 2021 geldt er in Vlaanderen een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor matrassen. Concreet houdt dit in dat bedrijven die matrassen produceren of invoeren op de Belgische markt, ook verantwoordelijk zijn voor de inzameling en verwerking van de afgedankte matras na gebruik. Matrassen vormden door hun grootte, volume en materiaalsamenstelling namelijk een serieuze uitdaging naar verwerking aan het einde van hun levensduur. Het is dan ook de eerste productcategorie in de meubelsector waarvoor in België een UPV werd ingevoerd. WOOD.BE werkt in opdracht van Valumat, het UPV beheers organisme, diverse acties die de transitie naar een circulaire matrasindustrie willen vergemakkelijken. Deze presentatie zal verder inzoomen op de ontwerpuitdagingen bij matrassen en de circulaire ontwerpstrategieën die hierop concreet een antwoord kunnen formuleren. 

Alan Dergent - WOOD.be
Alan Dergent is bijna 10 jaar actief als duurzame innovatie-expert bij WOOD.BE, onderzoekscentrum voor de Belgische hout- en meubelsector.  In die rol – en met een achtergrond als productontwikkelaar & marketeer met bedrijfservaring – coördineert hij onderzoeksprojecten en inspireert en begeleidt hij bedrijven in de hout- en meubelsector richting een circulaire manier van ondernemen.  Zijn hoofdfocus ligt daarbij op de cruciale rol van design doorheen de productlevenscyclus en het stimuleren van samenwerking doorheen de waardeketen bij de creatie van duurzame en circulaire oplossingen.  
 

Design from and for Recycling – CircTex project
Textiel recycleren is niet eenvoudig. Vele verschillende materialen worden samengevoegd en het materiaal wordt doorgaans intensief gebruikt en bevuild waardoor het moeilijk wordt om een kwaliteitsvolle vezel te generen uit post-consumer textiel. Dit is ook het geval voor beschermende kleding. In het Interreg CircTex project werd via design een kledingstuk ontwikkeld uit gerecycleerde materialen dat op zijn beurt geschikt is om te recycleren. Edwin Maes doet het proces en de resultaten van dit onderzoek uit de doeken.   

Edwin Maes - Centexbel

Decathlon: ecodesign aanpak en nieuwe businessmodellen
In lijn met onze SBTi klimaatdoelstellingen hebben we zowel op wereldwijd niveau als op Belgisch niveau actieplannen ontwikkeld om enerzijds de klimaatimpact van onze nieuwe producten te verminderen via onze ecodesign strategie. Anderzijds proberen we de sportmarkt en de consumenten mee te nemen in een meer circulaire manier van sporten en consumeren door het aanbieden van verschillende nieuwe businessmodellen zoals buyback en 2de hands verkoop, rent, repair en verschillende abonnementsformules zoals het 'We Play Circular' project.

Joris Mareen - Decathlon
Joris is 9 jaar in dienst bij Decathlon waarvan de laatste 3 jaar binnen het duurzaamheidsteam van Decathlon België. Decathlon, als internationale grootmacht in de sportretail, staat voor een enorme uitdaging om hun klassiek businessmodel te transformeren. Joris focust zich voornamelijk op interne shift in de mindset van de medewerkers door opleidingen en communicatie.