Sigarettenpeuken, niet enkel een plaag voor stranden, straten, rivieren, zeeën en oceanen, maar ook een afvalproduct met potentieel!

Zwijnaarde, 28 juni 2018

Op 27 juni 2018 schrijft de Standaard onder de headline “De Peuk, De Grootste Plasticplaag op het Strand”: “Jaar na jaar is de sigarettenpeuk wereldwijd de nummer één van de meest gevonden voorwerpen op een strand. En dat is vervelend want de filter van een sigaret bevat plasticdeeltjes en er is nog weinig geweten over de impact van de giftige stoffen in sigaretten. Desondanks is roken op Vlaamse stranden niet verboden”.

Een verbod is één mogelijke maatregel om vervuiling in te dijken, maar Centexbel-VKC denkt nét iets verder en diende daarom een projectvoorstel in bij “Vlaanderen Circulair” onder de titel “VIESPEUK: Sigarettenpeuken meer dan zwerfvuil en bron van microvezels in oceanen?” In dit projectvoorstel wordt vertrokken van de waardevolle materialen die in achteloos weggegooide sigarettenpeuken achterblijven én perfect gerecycleerd kunnen worden. 

Jaarlijks worden wereldwijd 4.5 triljoen sigarettenpeuken weggegooid. Omgerekend resulteert dit in een ongelooflijke jaarlijks terugkerende afvalberg van 1.35 miljoen ton. Dit afval is giftig en komt jammer genoeg hoofdzakelijk terecht in beken, rivieren en de zee zoals de standaard hierover nog rapporteerde (27 juni 2018).

Sigarettenpeuken worden weggesmeten als waardeloos afvalmateriaal, maar dit zijn ze helemaal niet. Zoals heel veel afvalproducten bevatten sigarettenpeuken interessante vezelmaterialen, die in zeer nuttige producten kunnen worden omgezet. De waarde van dit jaarlijkse afval wordt geschat op 5 miljard €.
Vooraleer de waarde van deze afvalproducten kan worden geoogst, moeten enkele problemen opgelost worden. 

Een eerste probleem is het inzamelen van de sigarettenpeuken. Wil Vlaanderen, net als Nederland, kraaien inzetten om de sigarettenpeuken in te zamelen, of zijn er betere alternatieven?

De sigarettenpeuken die hun werk goed uitgevoerd hebben, bevatten na gebruik onder andere teer, nitrosamines en formaldehyde. Allemaal giftige stoffen die moeten worden verwijderd. De technieken die dit kunnen uitvoeren zijn voorhanden.

Centexbel-VKC heeft een voorstel ingediend bij Vlaanderen Circulair om de economische en technische haalbaarheid van het verzamelen en het opnieuw inzetten van polymeer materiaal uit sigarettenpeuken te onderzoeken, waarbij veel aandacht wordt besteed aan de conformiteit van het gerecycleerde materiaal met de vereisten van REACH betreffende gevaarlijke stoffen. 

De resultaten moeten de weg vrijmaken voor, en richting geven aan Vlaamse bedrijven om industriële activiteiten te ontwikkelen om de gerecycleerde cellulose-acetaat uit sigarettenpeuken opnieuw in te zetten als gerecycleerde grondstof.

Op deze manier wordt een probleem een opportuniteit en kunnen we misschien de verstokte roker op een positieve manier aansporen om zijn/haar steentje bij te dragen aan een schonere wereld?

Vlaanderen Circulair, een initiatief van de Vlaamse Regering en een partnerschap van overheden, bedrijven, middenveld en kenniscentra, geeft gestalte aan de circulaire economie in Vlaanderen. Circulair Vlaanderen is één van de zeven transitieprioriteiten die de Vlaamse Regering heeft gelanceerd.

Centexbel-VKC is het competentiecentrum van de Belgische textiel- en kunststofverwerkende industrie. Recyclage en het sluiten van kringlopen behoren tot de belangrijke thema’s binnen onze onderzoeksportefeuille.